Zębiak – Rodzaje, Leczenie, Objawy, Przyczyny

Kluczowe fakty

• Zębiaki to łagodne (nienowotworowe) guzy wywodzące się z tkanki zęba, często pojawiające się jako mieszanina szkliwa, zębiny, cementu i miazgi
• Dzieli się je głównie dwa typy – złożone i złożone
• Uważany za jeden z najczęstszych typów nowotworów zębopochodnych
• Często powiązane z urazem lub infekcją zębów mlecznych lub czynnikami genetycznymi
• Zwykle wykrywany podczas rutynowych prześwietleń stomatologicznych
• Usunięcie chirurgiczne to standardowa procedura w większości przypadków

Co to jest zębiak?

Zębiak to łagodny guz zęba, zwykle składający się z różnych typów tkanek zęba. Można go traktować jako ząb, który zaginął w procesie powstawania. Chociaż składa się on ze zwykłej tkanki zęba, organizacja tych tkanek w zębiaku jest nieprawidłowa. Oznacza to, że w przeciwieństwie do typowych zębów zębiak nie ma standardowej budowy zęba.
Zębiaki rzadko powodują ból lub jakiekolwiek objawy, przez co trudno je wykryć bez rutynowych badań stomatologicznych. Mogą jednak zakłócać wyrzynanie się sąsiednich zębów, prowadząc do nieprawidłowego ustawienia lub zatrzymania.

Rodzaje zębiaków

Zębiaki są jednym z najczęstszych nowotworów zębopochodnych i chociaż składają się z regularnej tkanki zębów, to ich organizacja wyróżnia je. Istnieją dwie główne kategorie zębiaków: Zębnik złożony i Zębnik złożony.

Zębnik złożony

Zębiaki złożone bardzo przypominają budowę normalnych zębów, ale w miniaturowej skali. Zasadniczo są to zbiory małych, przypominających zęby brył, znanych jako zęby. Każdy ząb ma pozory regularnej anatomii zębów, chociaż może nie być idealnie uformowany. Zębiaki złożone znajdują się głównie w przedniej części szczęki (górna szczęka, w kierunku przodu). W badaniu radiograficznym (takim jak promieniowanie rentgenowskie) zępień złożony często pojawia się jako skupisko miniaturowych zębów otoczonych cienką, radioprzezierną halo. Ten radioprzezierny obszar reprezentuje włóknistą tkankę łączną, która otacza zęby. Chociaż łagodne, złożone zębiaki mogą zakłócać wyrzynanie się zębów stałych. Na przykład częstym powikłaniem jest opóźnione wyrzynanie lub zatrzymanie zajętego zęba. W miarę jak zęby rosną i zwapniają się, mogą wywierać nacisk na sąsiednie zęby, potencjalnie powodując ich przemieszczenie.

Złożony zębiak

Zębiaki złożone różnią się od swoich odpowiedników złożonych tym, że nie przypominają zębów. Zamiast tego wyglądają jak nieregularna masa tkanek zęba. Tkanki są zorganizowane chaotycznie, co oznacza, że nie ma określonego wzoru ani struktury naśladującej anatomię zęba. Częściej są zlokalizowane w tylnej części żuchwy (dolna szczęka, w kierunku tyłu). Radiograficznie złożony zębiak jest często postrzegany jako dobrze odgraniczona, nieprzepuszczalna dla promieni rentgenowskich (światło w promieniach rentgenowskich) masa, otoczona wąską przezroczystą (ciemną w promieniowaniu rentgenowskim) ramką. Ten kontrast w wyglądzie wynika z tego, że masa zawiera zwapnione tkanki zęba, podczas gdy otaczająca granica składa się z niezwapnionej tkanki włóknistej. Podobnie jak zębiaki złożone, złożone mogą zakłócać prawidłowy przebieg wyrzynania się zębów. Mogą być również związane z obrzękiem lub rozszerzeniem kości szczęki w okolicy, w której się znajdują. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy guz staje się duży, może prowadzić do asymetrii twarzy lub zniekształcenia kości szczęki.

W obu przypadkach dokładna przyczyna zębiaka pozostaje nieuchwytna. Jednakże urazy zębów, infekcje zębów mlecznych lub predyspozycje genetyczne są często czynnikami towarzyszącymi.

Objawy zębiaka

W wielu przypadkach zębiaki mogą nie dawać żadnych jawnych objawów, co utrudnia ich wykrycie bez rutynowych badań stomatologicznych. Pojawiające się objawy mogą obejmować:

• Opóźnione wyrzynanie się zębów: Istotnym wskaźnikiem zębiaka jest brak wyrzynania się zęba w oczekiwanym czasie.
• Ból i dyskomfort: zwłaszcza gdy zębiak zaczyna wywierać nacisk na otaczające struktury.
• Obrzęk lub rozszerzenie szczęki: może to być widoczny guzek lub guzek w okolicy szczęki.
• Nieprawidłowe położenie sąsiadujących zębów: z powodu fizycznej niedrożności spowodowanej rosnącym zębiakiem.

Diagnostyka zębiaka

Zębiaki diagnozuje się na podstawie zdjęcia rentgenowskiego i badania histologicznego:

• Prześwietlenia rentgenowskie zębów: podstawową metodą wykrywania zębiaka są badania radiograficzne. Charakterystykę zębiaków złożonych i złożonych (jak opisano wcześniej) można zwykle rozpoznać na zdjęciu rentgenowskim.
• Tomografia komputerowa: w niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy przed interwencją chirurgiczną wymagana jest precyzyjna lokalizacja, może być zalecane wykonanie tomografii komputerowej.
• Badanie histologiczne: Po usunięciu próbkę zębiaka można wysłać do laboratorium w celu wykonania badania histologicznego, aby potwierdzić diagnozę i upewnić się, że usunięto całą zmianę.

Usunięcie zębiaka – wycięcie chirurgiczne

Podstawową metodą leczenia zębiaków jest ich chirurgiczne usunięcie. Procedura jest zazwyczaj prosta, zwłaszcza jeśli zębiak zostanie wcześnie wykryty.

• Znieczulenie: podaje się znieczulenie miejscowe w celu znieczulenia obszaru wokół zębiaka.
• Nacięcie i dostęp: w tkance dziąseł wykonuje się małe nacięcie w celu odsłonięcia zębiaka.
• Ekstrakcja: Zębiak jest usuwany ostrożnie, zapewniając minimalne naruszenie otaczających tkanek.
• Zamknięcie: tkanka dziąseł zostaje zszyta, a obszar oczyszczony.
• Rekonwalescencja: dyskomfort pooperacyjny jest zwykle minimalny i można go złagodzić dostępnymi bez recepty lekami przeciwbólowymi. Zaplanowana jest wizyta kontrolna w celu monitorowania gojenia i upewnienia się, że usunięto cały zępień.

Podsumowanie

Należy pamiętać, że zębiaki, choć łagodne, mogą prowadzić do powikłań, jeśli utrudniają wzrost pobliskich zębów lub jeśli urosną na tyle, że powodują problemy strukturalne. W związku z tym niezwykle istotne jest wczesne wykrycie choroby poprzez regularne kontrole stomatologiczne i zdjęcia rentgenowskie. W przypadku wykrycia zębiaka dentysta zazwyczaj zaleci najlepszy sposób postępowania, który często wiąże się z jego chirurgicznym usunięciem, aby zapobiec powikłaniom. Dzięki szybkiej interwencji zębiaki można usunąć chirurgicznie przy minimalnych powikłaniach, zapewniając trwałe zdrowie i integralność zębów i szczęk.

Artykuł został opublikowany 31 stycznia 2024, ostatnia aktualizacja miała miejsce 31 stycznia 2024.